Najčešće bolesti s kojima se stomatolog susreće u ordinaciji su hipertenzija (povišen tlak) i druge bolesti (angina pektoris, aritmije). Kod pacijenata s kontrolisanom hipertenzijom, stomatološki zahvat se može normalno provesti. Jako je bitno da pacijent uzme svoju normalnu dnevnu dozu lijekova prije dolaska u ordinaciju, osim ako uzima neke od lijekova za spriječavanje zgrušavanja krvi (Andol, ACE-inhibitori) jer bi to moglo produžiti vrijeme krvarenja nakon određenih zahvata.
Ukoliko je hipertenzija teška i nekontrolisana ne bi trebalo obavljati stomatološki zahvat, a stomatolog bi se svakako trebao konzultovati s kardiologom. Kod takvih pacijenata koriste se anestetici koji ne sadrže adrenalin. Neki od lijekova za hipertenziju mogu izazvati nuspojave u usnoj šupljini (hiperplazija gingive, suhoća usta i gubitak ukusa) pa je to često uzrok odlaska stomatologu. Ukoliko pacijent koristi lingvalete nitroglicerina, obavezno ih mora imati pri ruci tokom zahvata.
Urođene srčane mane
Pacijenti s urođenim srčanim manama ili umjetnim zaliscima moraju obavezno biti pokriveni antibiotskom terapijom prije bilo kojeg stomatološkog zahvata, čak i čišćenja kamenca jer postoji mogućnost nastanka bakterijskog endokarditisa.
Poremećaj broja krvnih stanica
Kod pacijenata s poremećajem broja krvnih stanica (eritrocita, leukocita) ili faktora zgrušavanja neophodno je konsultovati se s hematologom (i po potrebi modifikovati terapiju i napraviti krvnu sliku) da bi se prevenirala infekcija ili produženo vrijeme krvarenja.
Maligne bolesti
Pacijenti koji boluju od neke maligne bolesti mogu imati brojne promjene u usnoj šupljini. Hemoterapija i zračenje izazivaju suhoću usta i bolnost usne šupljine. U tim situacijama stomatolog će savjetovati pacijente kako olakšati te tegobe (umjetna slina, 5-postotna otopina natrijeva bikarbonata) i dati upute o odgovarajućoj oralnoj higijeni (korištenje antiseptika kako bi se smanjila mogućnost nastanka bakterijskih i gljivičnih infekcija i korištenje fluorida radi smanjenja nastanka radijacijskog karijesa). Isto tako stomatolog će dati upute o nošenju mobilnih protetskih nadoknada prilikom zračenja i hemoterapije jer proteze mogu izazvati oštećenja već ionako osjetljive sluznice, a radioaktivnost se može apsorbovati u protetsku nadoknadu i izazvati sekundarno zračenje.
Bolesti probavnog sistema
Bolesti probavnog sistema takođe znatno utiču na stomatološki zahvat. Stomatolog često ima važnu ulogu u dijagnozi takvih bolesti (afte kod ulceroznog kolitisa, otekline usana i obraza kod Chronove bolesti). Neke od bolesti probavnog sistema (ezofagealni refluks, ulkus) mogu dovesti do znatnih destrukcija tvrdog zubnog tkiva, što je bitno sanirati pravovremenom konzervativnom ili protetskom terapijom.
Lijekovi za tretiranje bolesti disajnog sistema
Lijekovi koji se koriste u terapiji bolesti disajnog sistema imaju višestruki uticaj na oralno zdravlje. Inhalacijski lijekovi kod astme (kortikosteroidi) izazivaju gljivičnu infekciju usne šupljine (oralnu kandidijazu) i ti pacijenti imaju puno veću prevalenciju gingivitisa i karijesa. Osim toga, ortodontske anomalije kod djece s astmom su posebno česte te je bitno na vrijeme konsultovati ortodonta. I sama posjeta stomatologu (stres, aerosol od turbine, jaki mirisi) može biti triger za astmatični napad. Stoga inhalator treba biti dostupan tokom zahvata, a stomatološko liječenje izvedeno uz sve mjere zaštite i pripravnosti.
