Parodontalne bolesti, set su polimikrobnih bolesti obilježene upalom gingive koja je uzrokovana dentalnim plakom-biofilmom, a koja bez liječenja može rezultirati gubitkom potpornih parodontalnih tkiva,gubitkom kosti, i na kraju gubitkom zuba. One podrazumijevaju kombinaciju bakterijske infekcije, imune reakcije domaćina i metabolizma kosti, kao i genetske i faktore rizika okoline. Važnost bakterijskog plaka za nastanak i progresiju parodontalnih bolesti opšte je poznata. I dok se više od 400 vrsta bakterija može pronaći u usnoj šupljini, samo određene patogene vrste proizvode materije štetne za gingivalna tkiva. Bez intervencije ili liječenja, potporna tkiva biće razorena, doćiće do stvaranja kliničkih džepova, resorpcije kosti, te,na kraju gubitka zuba. Ako se ne uklanja, biofilm će izazvati hroničnu upalu gingive i parodontalnog tkiva. Klinički se upala manifestuje kao crvenilo, otok i krvarenje po sondiranju. Međutim na molekularnom i ćelijskom nivou, upalni process definisan je upalnim infiltratom i otpuštanjem raznih citokina. Osnovni uzrok nastanka upale gingivalnog tkiva jeste prisutnost biofilma na prelasku zub-gingiva. Zna se da produkti bakterija iz biofilma iniciraju lanac reakcija u tkivu koji dovodi do odgovora domaćina kao i do destruktivnih procesa. Sada se postavlja pitanje kako sami pacijenti mogu bolje kontrolisati biofilm kod kuće. Odgovor je vrlo jednostavan kontrola biofilma počinje dnevnom oralnom higijenom. Mehaničko čisćenje zuba i susjednih gingivalnih tkiva uklanja naslage biofilma-plaka koje su se stvorile od protekle seanse oralne higijene. U roku od nekoliko sati od temeljnog čišćenja zuba, bakterije kolonizuju zubne površine, primarno uokolo marginalne gingive i u inerdentalnom područjima.
Stvaranje biofilma–plaka znači otpuštanje raznih biološki aktivnih produkata uključujući lipopolisaharide (endotoksine), proteinske toksine i organske kiseline. Te molekule difunduju epitel gingivete podstiču odgovor domaćina koji vremenom razultira u gingivitis. Gingivitis je klinički karakterisan promjenom boje gingive – od normalne ružičaste do crvene – s oticanjem i često osjetljivošću gingive. Nježnim sondiranjem marginalne gingive obično počinje krvarenje kada je prisutan gingivitis. Zbog toga što je bezbolan gingivitis može godinama biti neliječen. Nedostatak sanacije u ovom stadijimu može rezultirati progresijom bolesti.
Znajući složenost parodontalnih bolesti i važnost oralnog zdravlja, jedno od kritičnih pitanja je kako najbolje spriječiti i liječiti parodontalnu infekciju. Kliničke procedure poput dubinskog struganja i poliranja korijena ostvaruju trenutnu i univerzalnu dobrobit, dok učinkovito provođenje oralne higijene može pomoći u održavanju zdravog oralanog okruženja i smanjenja pojave bolesti u usnoj šupljini. Jedinstvena tehnologija sastava zubne paste koja uključuje triklosan – kopolimer- fluorid, klinički je dokazano da poboljšava uobičajene postupke oralne higijene. Ova tehnologija koristi sistem koji se sastoji od antibakterijskog sredstva širokog spektra, triklosana i polivinilmetileter-maleične kiseline, kopolimera za kotinuirano antibakterisko djelovanje u usnoj šupljini. Na taj način kontroliše dentalni plak i služi za prevenciju i tretiranje gingivalne infekcije. Triklosan je antibakteriski agens širokog spektra koji uništava oralne patogene. Klinički efikasne koncentracije trikolsana prisutne su do 12 sati nakon četkanja omogućujući dodatno antibakterijsko djelovanje izmjeđu pranja zuba. Kontrola biofilma kroz efikasne postupke oralne higijene u kombinaciji sa korištenjem zubne paste koja sadrži triklosan – kopolimer i fluorid, može pružiti većini pacijenata efikasan režim za održavanja dobre oralne higijene između posjeta stomatologu. U praksi ova zubna pasta pokazala je statistički značajno veću dobrobit u prevenciji karijesa, smanjenju stvaranja zubnog kamenca i lošem zadahu, kao i kontroli dentalnog plaka i tretmana gingivitisa.
Mr sci dr stom. Aleksandar Stajčić
