U savremenim uslovima života djeca su sve češće izložena povredama te su i traume zuba, kako stalnih tako i mlječnih, sve više zastupljene. Razlika u morfologiji krunice zuba, građi koštanog tkiva, alveole i periodoncijuma uslovljava razliku u specifičnostima povreda mlječne i stalne denticije. Korijen mlječnih zuba je kraći, često nezavršenog rasta ili sa započetom resorpcijom, krunica je kraća i zdepasta te se relativno teško lomi, odnosno lakše dolazi do povreda potpornih tkiva zuba tkiva tj. luksacija.
U dosadašnjoj literaturi, intruzije se opisuju kao jedne od najzastupljenijih luksacija u mlječnoj denticiji. Intrudovan zub je potpuno ili delimično utisnut u alveolarnu kost a periodontalni ligamenti i neurovaskularna vlakna su oštećena. Većina djece sa intruzionim povredama mlječnih zuba su uzrasta dve godine ili mlađa, što odgovara periodu kada djeca uče da hodaju kada su, zbog nestabilnosti u održavanju ravnoteže, padovi veoma česti.
Komplikacije povrede su mnogobrojne i česte: diskoloracija i nekroza pulpe povređenog zuba, obliteracija kanala korena, gingivalna retrakcija, patološka resorpcija korena i prevremeni gubitak zuba. Promjena boje je jedna od najčešćih komplikacija intruzija. Nerjetko, ona je i jedini klinički znak traume. Klinička istraživanja su pokazala da u mnogim slučajevima nema radiografskih niti kliničkih znakova infekcije mlječnih zuba sa diskoloracijom. Većina tih zuba eksfolira u očekivanom periodu i zbog toga nema potrebe za tretmanom istih, ali je adekvatan monitoring potreban radi kontrole mogućih dodatnih simptoma. One zavise i od intenziteta sile koja je djelovala i vrste povrede, pri čemu su najozbiljnije komplikacije povrede zametka stalnog zuba. Angulacija i dilaceracija krunice i korjena stalnog zuba zamjenika, delimični ili potpuni zastoj razvitka korjena i poremećaj u nicanju nastaju usled jakog, direktnog udarca intrudiranog mlječnog zuba u zametak stalnog. Mjesto oštećenja zavisi od stepena mineralizacije stalnog zuba u trenutku povrede. Ukoliko se rendgen snimkom otkrije blizak kontakt vrha korjena mlječnog zuba i krunice njegovog zamjenika neophodna je ekstrakcija traumatizovanog mlječnog zuba.
Potrebno je upoznati roditelje sa činjenicom da je brzina dolaska kod stomatologa nakon povrede zuba radi pružanja prve pomoći, kao i redovne kontrole od suštinskog značaja za prognozu povređenog zuba. Prioritet u terapiji povreda u mlječnoj denticiji zauzima normalan razvoj zametka stalnog zuba zamjenika. Upravo iz tog razloga su neophodni redovni kontrolni pregledi kako bi se na vreme spriječile moguće komplikacije i poremećaj u razvoju zametka stalnog zuba. Prema uputstvima International Association of Dental Traumatology (IADT), kontrolni pregledi nakon intruzionih povreda su predviđeni nakon 7 dana, 3-4 nedelje (uključuje i radiografski snimak), 6-8 nedelja, 6 mjeseci (uključuje i radiografski snimak), 1 godine (uključuje i radiografski snimak) i jednom godišnje do eksfolijacije.
Iako neki autori sugerišu ekstrakciju teško intrudiranih zuba smatra se da je dobro sačekati spontanu re-erupcija čak i u slučajevima kompletnog gingivalnog utisnuća krunice.
U dječjem uzrastu traume su uglavnom posljedica pada ili povrede u igri i kao takve teško ih je prevenirati. Iz tih razloga nerjetko se dešava da je upravo povreda zuba razlog prvog susreta djeteta sa stomatologom. Trauma sama po sebi ne pretstavlja samo fizičku traumu za dijete već i psihološku, kako za dijete tako i za roditelje. Stoga je adekvatan pristup i tretman od strane stomatologa u takvim situacijama veoma bitan.
Izvor: www.dentopedia.info
