Svjetska zdravstvena organizacija definiše probiotike kao žive mikroorganizme (uglavnom bakterije) koji su sigurni za konzumaciju i koji, uneseni u ljudski organizam u dovoljnim količinama, mogu imati pozitivan uticaj na zdravlje organizma.
U posljednjih 15 godina sve se više istražuju probiotici koji imaju ulogu u održavanju zdravlja usne šupljine. Da bi određena bakterijska kultura mogla biti oralni probiotik, mora imati sposobnost adherencije na meka i tvrda tkiva usne šupljine. U protivnom dolazi do brzog odstranjivanja bakterija iz usne šupljine slinom. Takođe, oralni probiotik mora biti otporan na djelovanje protivmikrobnih enzima sline koji ih mogu uništiti ili smanjiti njihovu sposobnost kolonizacije. Djelovanje protivmikrobnih enzima sline specifično je za svaki bakterijski soj. Tako se nekim sojevima laktobacila povećava sposobnost adherencije nakon kontakta s protivmikrobnim enzimom lizozimom.
Karijes je najraširenija bolest usne šupljine karakterisana demineralizacijom tvrdih zubnih tkiva do koje dolazi zbog djelovanja kiselina nastalih kao nusproizvod bakterijskog metabolizma. Najvažniju ulogu u nastanku karijesa ima Sterptoccoccus mutans, bakterija koja čini osnovu dentobakterijskog plaka. In vitrostudijama dokazano je da probiotici inhibiraju rast Sterptoccoccus mutans. U nekoliko kliničkih studija dokazano je da redovna konzumacija mliječnih proizvoda obogaćenih probioticima smanjuje broj Sterptoccoccus mutans u slini, što umanjuje rizik za nastanak karijesa. Do sličnih rezultata došle su i kliničke studije u kojima su se probiotici unosili u organizam uz pomoć žvakaćih guma ili pastila. U dvjema velikim skandinavskim studijama (na 594 i 126 predškolske djece) utvrđeno je da konzumacija mlijeka obogaćenog Lactobacillus ramnosus kroz 7, donosno 21 mjesec dovodi do smanjenja broja Sterptoccoccus mutans u slini i do smanjenja incidencije karijesa.
Parodontna bolest karakterisana je upalom potpornih tkiva zuba. Dijeli se na gingivitis koji zahvata površinske dijelove, odnosno gingivu (zubno meso) i parodontitis koji zahvata sva potporna tkiva zuba uključujući i alveolarnu kost. Upala potpornih tkiva zuba nastaje kao posljedica kompleksne interakcije između parodontnih patogenih bakterija (Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola, Tannerella forsythia i Aggregatibacter actinomycetemcomitans) i imunološkog sustava organizma. Laktobacili imaju sposobnost inhibiranja rasta parodontnih patogena, što ih čini potencijalnim sredstvom za liječenje/kontrolu parodontne bolesti. Kliničke studije dokazale su da osim smanjenja rasta parodontnih patogena primjena probiotika u pastilama i žvakaćim gumama dovodi do smanjenja upale i krvarenja gingive kao i do smanjenja koncentracije medijatora upale u sulkusnoj tečnosti.
Halitoza (foetor ex ore) je stanje karakterisano neugodnim zadahom iz usta. Neugodan zadah može biti uzrokovan velikim brojem faktora kao što su gingivitis i parodontitis, određena hrana i pića, pušenje, infekcije disajnog sistema i slično. Kod određenog broja pacijenata stanje se pripisuje neravnoteži u mikrobiološkoj flori usne šupljine, tj. povećanoj količini bakterija koje proizvode topljive sumporne spojeve koji su odgovorni za neugodan miris. U literaturi postoji nekoliko manjih preliminarnih studija koje govore o tome da bi redovna upotreba oralnih probiotika u pastilama mogla koristiti u kontroli halitoze budući da probiotici dovode do supresije rasta bakterija koje se povezuju s nastankom halitoze.
Probiotici su novo i izazovno područje koje se intenzivno istražuje. Rezultati do sada objavljenih studija potvrđuju pozitivan uticaj koji se bazira na supresiji rasta patogenih bakterija. Uprkos ohrabrujućim rezultatima potrebna su daljnja istraživanja da bi se njihov efekat na zdravlje usne šupljine potvrdio.
Izvor: zdrav-zivot.hr
