Ortopedija vilica (ortodoncija) je grana stomatologije koja se bavi prevencijom, dijagnostikom i terapijom nepravilnosti zuba, vilica i lica kod djece i odraslih. Važno je napomenuti da se ortodontska terapija može sprovoditi kod svih dobnih skupina, od ranog djetinjstva do zrele dobi. Prednost ortodontske terapije je, ne samo, u očuvanju zdravlja vaših zuba i značajnog popravljanja njihove funkcije već i u stvaranju estetske harmonije lica što doprinosi povećanju samopouzdanja i poboljšanja privatnog i profesionalnog života.
Postavljanje fiksnog ortodontskog aparata je apsolutno bezbolan postupak, jer bravice lijepimo direktno na površinu zuba, a to ne iziskuje nikakava brušenja zuba, anesteziju ili slično.
Nakon što postavimo bravice na zube, u horizontalnim žlijebovima na bravicama provlačimo luk (žicu) koji fiksiramo ligaturnim gumicama u različitim bojama. Po postavljanju fiksnog ortodontskog aparata pacijent mora dolaziti na redovne kontrole, koje su ponekad u kraćim (15-20 dana), a ponekada u razmacima 30-45 dana. Ono što nam je najvažnije paziti po postavljanju fiksnog ortodontskog aparata je način ishrane i higijena aparatića i zuba. Posebno treba staviti akcenat na održavanje higijene jer su komplikacije usljed nedovoljne i neredovne higijene brojne i izrazito bolne.
Zube i fiksni ortodontski aparat treba prati nakon svakog obroka i to običnom i interdentalnom četkicom s kojom otklonimo ostatke hrane oko samih bravica, između zuba i žice, a nakon toga običnom četkicom polukružnim pokretima peremo zube i aparatić u trajanju od najmanje 3 minute. Osim ovakvog redovnog načina održavanja higijene poželjno je u toku trajanja terapije fiksnog ortodontskog aparata očistiti i zubni kamenac ultrazvučnim aparatom (kavitron) i ispjeskariti zube. Na taj način čuvamo zube, od mogućeg nastanka dekalcifikacije, sivih mrlja u gleđi. Gingiva (desni)treba da se održi zdravom ( ružičaste boje, ne krvari, nije uvećana i bolna). Nakon završetka fiksne ortodontske terapije, fiksni ortodontski aparat se skida. Skidanje odnosno uklanjanje bravica sa zuba je jedan takođe bezbolan i brz postupak. Kad smo uklonili bravice, zube treba očistiti od ostataka ljepila, pigmenata (boje) zaostale od hrane, kamenca i plaka. Nakon uklanjanja fiksnog ortodontskog aparata uvijek se na neki način mora još neko vrijeme zube retinirati ( zadržati u novom položaju) tako da po skidanju fiksnog ortodontskog aparata pristupamo izradi takozvanih retencionih prozirnih folija koje pacijent stavlja i sam skida, a nosi se noću tokom spavanja i u početku što više sati dnevno. Ovaj tempo nošenja retencionih folija održavamo 5 do 6 mjeseci , a nakon toga se intenzitet nošenja smanjuje na svaki drugi dan, tj.noću, zatim dva puta nedjeljno, pa jednom nedjeljno do potpunog prestanka nošenja retencione folije. Nošenje retencionih folija po prestanku trajanja fiksne ortodontske terapije je od krucijalnog značaja za održavanje rezultata koje smo postigli dugotrajnom terapijom fiksnog ortodontskog aparata jer smanjuje opasnost od povratka zuba u prijašnje stanje. Za pacijente kojima je estetski momenat bitan i ne žele da im se ortodonski aparat vidi danas postoji i tzv. lingvalni (jezični) fiksni ortodontski aparati, što znači da su bravice nalijepljene na unutrašnju stranu zuba. Taj sistem je vrlo efikasan, a samo vrijeme trajanja terapije kraće. Bravice su u ovom slučaju izrađene od legure zlata, prave se po otisku, individualno za svakog pacijenta, znatno su tanje i podnošljivije od konfekcijskih, što skraćuje vrijeme prilagođavanja na aparat i omogućava lakše održavanje higijene. Ortodoncija kao nauka svakim danom ide naprijed, njene tehnike, materijali i dostignuća se jako brzo usavršavaju i pomjeraju granice. Zapravo granica nema, mi ih sami postavljamo.
Dr stom. Aleksandra Stajčić – Bijelić
